نویسندگان: دکتر علی ربانی خوراسگانی
(عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان- دانشکده ادبیات، گروه علوم اجتماعی)
و دکتر وحید قاسمی
(عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان- دانشکده ادبیات، گروه علوم اجتماعی)

 

رهیافت هایی از امام خمینی (ره) برای دفاع از آرمان های انقلاب اسلامی با تکیه بر الگوی تبلیغات دینی)
 

ب) تاکتیک های تبلیغاتی دشمنان انقلاب اسلامی
 

سوال دومی که براساس یک تحلیل محتوایی سخنان امام خمینی می توان گفت ایشان در پی پاسخگویی به آن بوده اند به این شرح است که تبلیغات دشمنان اسلام و انقلاب اسلامی ایران بر چه موضوعاتی متمرکز بوده و آنها با چه اهدافی دست به تبلیغ می زنند و دینداران و در رأس آن روحانیون چگونه باید با این تبلیغات مقابله کنند؟
مقابله با اهداف تبلیغی دشمنان ایران و انقلاب اسلامی به عنوان حوزه ای است که هرچند به بحث وظایف روحانیت در ارتباط نزدیک و در واقع جزئی از آن است اما به علت اهمیت موضوع می توان آن را به عنوان مقوله ای جداگانه نیز مورد بررسی قرار داد. در این رابطه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- تاکتیک تفرقه افکنی و مقابله با آن
 

به همان نحو که وحدت و یکپارچگی در درون و بین روحانیون و مردم به عنوان یکی از انتظارات مهم نقش روحانیت تعریف شده است، در برابر، دشمنان دارای هدف تفرقه افکنی و از بین بردن این وحدت و یکپارچگی هستند. آگاهی و مقابله با این هدف دشمنان، از وظایف یک روحانی به ویژه در نقش یک مبلغ است. در هر حال باید توجه داشت که روحانی در نقش تبلیغی قرار دارد چه نقش رسمی او مستقیما به تبلیغات مربوط باشد یا خیر. در رابطه با هدف تفرقه افکنی دشمن، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
* از بین بردن اتحاد ما، از بین بردن همبستگی ما (امام و روحانیت، ص269،263)
* بد بین کردن دانشگاهی و روحانی به هم، تلاش برای جدا کردن روحانی و دانشگاهی (روحانیت طلایه دار اسلام فقاهت از دیدگاه امام خمینی، ص37ـــــ 40؛ امام و روحانیت، ص283،282 و ص383-387)
* اختلاف بین روحانیون با صحنه سازی (نقش روحانیت در اسلام، ص29)
* جدا کردن مردم و روحانیت (روحانیت طلایه دار اسلام فقاهت از دیدگاه امام خمینی، ص25-23؛ امام و روحانیت، ص230 و 293،292)
* بد بین کردن ما به یکدیگر (امام و روحانیت، ص141)

- تاکتیک القای وجود دیکتاتوری و مقابله با آن
 

یکی از اهداف تبلیغی دشمنان ایران و انقلاب اسلامی القای وجود دیکتاتوری و اختناق با استفاده از جنگ رسانه ای است. این موضوعی است که امام خمینی در مواردی آن را مورد توجه قرار داده و به روحانیون گوشزد کرده اند. موارد زیر به عنوان برخی از اهداف تبلیغی دشمنان از طرف ایشان ذکر شده است:
* القای وجود دیکتاتوری در ایران (امام و روحانیت، ص374)
* القای وجود سلطنت و اختناق (نقش روحانیت در اسلام، ص44)
* القای اینکه روحانیون می خواهند دیکتاتوری درست کنند (تبلیغات از دیدگاه امام خمینی، ص40)

- تاکتیک ایجاد یاس و نامیدی و مقابله با آن
 

مبارزه روانشناختی دشمنان عمدتا بر پایه ایجاد یأس و ناامیدی نسبت به وضع موجود یا آینده قرار دارد. در واقع آنچه به عنوان تبلیغات سیاه نامیده می شود همان است که ایجاد یأس و ناامیدی کرده و این نگرش را القا می کند که وضع با گذشت زمان بد و بدتر خواهد شد. در چنین وضعیتی هرگونه انگیزه حرکت رو به جلو از میان رفته و باعث ایجاد سستی و کرختی در بین افراد و گروه های اجتماعی خواهد شد. برخی از مواردی که در بیانات امام خمینی درباره این هدف تبلیغی دشمنان وجود دارد به عنوان نمونه عبارت اند از:
* مأیوس کردن مردم در دفاع از حق (تبلیغات از دیدگاه امام خمینی، ص133،132)
* مأیوس کردن جوانان از راهی که رفته اند (نقش روحانیت در اسلام، ص42،41)
* خستگی مردم از جنگ و مبارزه (تبلیغات از دیدگاه امام خمینی، ص132)

- تاکتیک تهاجم فرهنگی و مقابله با آن
 

برخی از مواردی را که بیشتر با هدف از بین بردن هویت فرهنگی (هویت مذهبی و ملی) افراد صورت می گیرد می توان تهاجم فرهنگی نام نهاد هرچند سایر اهداف نیز غیر مستقیم با این هدف می تواند در ارتباط قرار گیرد. موضوع تهاجم فرهنگی نیز در صورت های از جانب امام خمینی مورد اشاره قرار گرفته و روحانیون را به شناخت و مقابله با آن فراخوانده اند، برخی از موارد ذکر شده از طرف ایشان به عنوان نمونه عبارت اند از:
* نشان دادن اسلام غیر از آن چیزی که هست (نقش روحانیت در اسلام، ص52)
* از خود بیگانه ساختن مردم (نقش روحانیت در اسلام، ص44)
* غرب زده کردن مردم (نقش روحانیت در اسلام، ص44)
* معرفی اسلام به عنوان کهنه پرستی و ارتجاع (تبلیغات از دیدگاه امام خمینی، ص22)
* جدا کردن مردم از قرآن و اسلام (نقش روحانیت در اسلام، ص51،44)
* قبولاندن به جوانان که همه چیز آنها باید غربی باشد (امام و انقلاب فرهنگی، ص39-41 و 45)
* اینکه دیانت به سیاست کاری ندارد (امام و روحانیت، ص353)
* معرفی نادرست اسلام با هدف روی گردانی مردم و منزوی کردن روحانیت (تبلیغات از دیدگاه امام خمینی، ص26)

- تاکتیک تخریب روحانیت و مقابله با آن
 

روحانیت به عنوان یک گروه اجتماعی مستقیما در معرض تبلیغات دشمنان قرار دارد و تخریب و تضعیف این گروه از مهم ترین اهداف تبلیغاتی آنان است. این هدف ممکن است به شکل های مختلفی درآید که باید نسبت به آنها آگاه بود. برخی از موارد اشاره شده از سوی امام خمینی که در آن حمله تبلیغاتی دشمنان به سمت روحانیت را ذکر کرده اند عبارت اند از:
* تبلیغات دامنه دار بر ضد روحانیت (روحانیت طلایه دار اسلام فقاهت از دیدگاه امام خمینی، ص21؛ امام و روحانیت، ص320)
* شایعه سازی (روحانیت طلایه دار اسلام فقاهت از دیدگاه امام خمینی، صفحات61،62)
* ایجاد سوء ظن و بدبینی (امام و انقلاب فرهنگی، ص50،49)
* هدف اجانب روحانیت و قرآن است (روحانیت طلایه دار اسلام فقاهت از دیدگاه امام خمینی، ص19)
* از بین بردن نفوذ روحانی، از بین بردن حیثیت روحانی (روحانیت طلایه دار اسلام فقاهت از دیدگاه امام خمینی، ص18، 30؛ امام و روحانیت ص136-139 و 397)
* جدا کردن روحانیت از سیاست، تبلیغ جدایی دین از سیاست (به ویژه بین طلاب جوان) (روحانیت طلایه دار اسلام فقاهت از دیدگاه امام خمینی، ص34-36)
* تبلیغ تز اسلام منهای روحانیت (امام و روحانیت، ص288؛ نقش روحانیت در اسلام ص46،45 و ص53،52)

- تاکتیک تضعیف اسلام و مقابله با آن
 

در برخی موارد دشمنان مستقیما اسلام را مورد نظر دارند و تضعیف آن را به عنوان هدف خود تعریف کرده اند. در چنین مواردی دیگر هدف فرد یا افراد یا گروه های خاصی نبوده بلکه کلیت اسلام به عنوان یک مکتب مورد نظر است. موارد ذکر شده از طرف امام خمینی به عنوان نمونه عبارت اند از:
* نشان دادن اسلام غیر از آن چیزی که هست (نقش روحانیت در اسلام ،ص57)
* تبلیغات علیه اسلام نه افراد (روحانیت طلایه دار اسلام فقاهت از نظر امام خمینی، ص19
* زدن برچسب ارتجاع و ارتجاعی بودن به اسلام، مرتجع و کهنه پرست معرفی کردن روحانیون (روحانیت طلایه دار اسلام فقاهت از دیدگاه امام خمینی، ص41-44؛ امام و روحانیت، 118،117 و 378؛ نقش روحانیت در اسلام، ص21)
* تبلیغ اینکه اسلام توانایی اداره کشور را ندارد (نقش روحانیت در اسلام، ص69)
* همه مخالفت ها با اسلام است نه با روحانی (روحانیت طلایه دار اسلام فقاهت از دیدگاه امام خمینی، ص17و 19؛ امام و روحانیت، ص42)
- تاکتیک القای ناتوانی و ناکارآمدی نظام اسلامی و مقابله با آن
از بین بردن اعتماد به نفس و القای ناتوانی دراداره امورکشور و یا القای ناتوانی در مقابله با ابرقدرتها از دیگر اهداف تبلیغاتی بیگانگان و دشمنان انقلاب اسلامی است. برخی موارد اشاره شده از طرف امام خمینی در این باره عبارت اند از:
* باور اینکه با ابرقدرت ها نمی توان مقابله کرد (امام و انقلاب فرهنگی، ص41)
* القای ناتوانی اسلام در اداره مملکت (تبلیغات از دیدگاه امام خمینی، ص29)
در نهایت توضیح این نکته ضرورت دارد که از نظر امام خمینی بعد از انقلاب اسلامی ایران، هجوم تبلیغاتی بیگانگان بیش از هجوم تسلیحاتی آنان بوده است و لذا مقابله با این تبلیغات اولویت بالاتری از مقابله تسلیحاتی دارد. این هجوم تبلیغات با هدف نهایی ایجاد آشفتگی و از میان بردن انقلاب اسلامی صورت می گیرد که لازم است با ابزار تبلیغی به مقابله و مقاومت و خنثی کردن تلاش تبلیغاتی آنان مبادرت کرد.
منبع: 15 خرداد شماره 15